Þakkir og kosningar 2021

Það fyrsta sem kemur í hugann eftir kosningaúrslitin um helgina, er fyrst og fremst þakklæti og auðmýkt vegna alls frábæra stuðnings sem við hjá Flokki fólksins fundum fyrir í kosningabaráttunni út um allt land.

Fyrir mig persónulega, þá fannst mér ótrúlega frábært að sjá stóran hóp af ættingjum mínum í Reykjanesbæ mæta á fund hjá okkur þar og lýsa yfir fullum stuðningi við mig. Hér í Eyjum fékk ég endalaus skilaboð um stuðning og kveðjum, sem yljuðu svo sannarlega.

Við í Flokki fólksins erum svo sannarlega sigurvegarar kosninganna, það að fara úr 2 þingmönnum í 6 er einfaldlega frábært. Svolítið skrýtið reyndar að horfa á það, að í suðurkjördæmi fá Sjálfstæðis og Framsóknarmenn sitthvora 3 þingmenn út á 7000 atkvæði hvor, en við aðeins 1 fyrir tæp 4000 atkvæði, en ekki ætla ég að reyna að útskýra þetta kosningakerfi. En annars frábært að Ásthildur Lóa Þórsdóttir sé 3. þingmaður suðurkjördæmis.

Varðandi sjálfan mig, þá skil ég vel að margir séu svekktir á því að ég hafi ekki náð inn, enda munaði ekki miklu, en ég bjóst sjálfur aldrei við því,án þess að fara nánar út í það.

Varðandi framhaldið, þá að sjálfsögðu hélt meirihlutinn velli og að sjálfsögðu óska ég þeim til hamingju með það. Ég vildi að sjálfsögðu sjá breytingar, en það verður forvitnilegt að sjá hvort fráfarandi meirihluti lifir áfram, enda augljóst, ef við horfum bara á muninn á þessum flokkum út frá hálendisþjóðgarði, þá er augljóst að það ber mikið á milli, en einhvernvegin virðast hlutirnir samt stundum fara þannig að stefnan lendi stundum milli skips og bryggju þegar stólar eru í boði.

Varðandi hagsmuni smábátasjómanna, þá hef ég verulegar áhyggjur af því, hvað þessi niðurstaða þýði fyrir þá. Einnig er augljóst að með þessari niðurstöðu, þá lýkur draumi trillukarlsins þó svo að trillukarlar eigi nú stuðning í öllum flokkum.

Góðu fréttirnar eru þær að öryrkjar, aldraðir og fátækt fólk á Íslandi stendur mun betur að velli með fjölgun þingmanna Flokks fólksins og það er bara frábært. Baráttan er hins vegar rétt að byrja, en það er klárlega ljós í myrkrinu.

Kærar þakkir allir fyrir þennan frábæra stuðning, þar til næst.

Virðingarfyllst 

Georg Eiður Arnarson, varaþingmaður

Kvótann heim

 Ég hef aðeins að undanförnu verið spurður að því hvað þetta þýði í stefnu Flokks fólksins, kvótann heim? Svarið er nokkuð margþætt, en sem dæmi: Að sjálfsögðu viljum við að þeir sem lögðu grunninn að sjávarbyggðum og uppbyggingu landsins á sínum tíma þ.e.a.s. trilluútgerðir á landsvísu geti haldið áfram að lifa og dafna á landsbyggðinni, en séu ekki bara keyptar upp af stórútgerðinni sem hefur aðgang að bönkunum. Liður í því er m.a. að koma á frjálsum handfæraveiðum, en ég er ekki talsmaður einhverra öfga og hef því talað fyrir því að byrja á því að lengja núverandi strandveiðikerfi með því að bæta við hinum mjög svo umdeilda byggðakvóta og tryggja þannig strax 6 mánuði í vor, apríl til og með september. Hins vegar er það eitt af forgangsmálum Flokks fólksins að gefa handfæraveiðar alfarið frjálsar. Kvótann heim þýðir líka, að þjóðin fái sanngjarnann arð af auðlindinni, tökum dæmi: Í dag eru veiðigjöldin á þorski liðlega 16 krónur á kílóið. Flest stærstu útgerðarfyrirtækin leigja frá sér aflaheimildir og þar hefur leigan verið upp undir 300 kr. á kílóið, stóran hluta á síðasta fiskveiðiári og mun klárlega hækka á því næsta sökum niðurskurðar Hafró. En hvað á þá veiðigjaldið að vera? Klárlega ættu þeir sem stunda það að leigja frá sér aflaheimildir að greiða veiðigjöld fyrir aðganginn að sjávarauðlindinni en hvert það veiðigjald ætti að vera liggur ekki ljóst fyrir, en ég tel þó að það væri best að hafa það sem fasta prósentu en krónutölu. Lykilatriðið er þó fyrst og fremst að losna við þetta andskotans kvótaleigubrask. En kvótann heim þýðir líka að í bæjarfélagi eins og mínu sem er Vestmannaeyjabær, hafa frá hruni, eftir því sem ég best veit, verið seld í burtu úr byggðalaginu, á annan tug þúsunda aflaheimilda. Sumir af þessum bátum landa vissulega hér hluta af árinu, en eignarhaldið á kvótanum er farið. Við viljum fá það aftur heim. En hvar liggja hagsmunir sjómanna þegar kemur að stefnu Flokks fólksins? Það er mjög auðvelt að svara því. Við viljum skilja á milli veiða og vinnslu og verð á afla á að miðast við markaðsverð á hverjum tíma sem klárlega myndi hækka tekjur sjómanna verulega. Með því losna sjómenn við að ísa yfir fisk sem settur er í gáma og seldur úr landi af fyrirtækjunum, en sjómennirnir fá aðeins verðlagsstofuverðið. En hvernig kemur þá stefna Flokks fólksins í sjávarútvegsmálum út fyrir starfsfólk frystihúsanna? Lykilatriðið í þessu er að við komumst að því hvað er raunverulega mikið af fiski í hafinu í kringum Ísland. Um leið með því að fækka kvótabundnum tegundum, verður framboðið um miklu meira en það er í dag og um leið eru mun meiri möguleikar á sérhæfingu í vinnslu á tegundum sem nú eru vannýttar (sjá grein mína: Hvernig getum við bætt Íslenskan sjávarútveg). Sama má segja um skoðun mína varðandi uppsjávarveiðar þar sem ég set fram þá hugmynd að settur verði á lágmarkskvóti í loðnuveiðum til þriggja ára, sem myndi um leið tryggja bæði útgerð og vinnslu ákveðinn og mun meiri stöðugleika en í dag. Ég var spurður að því um daginn, hvers vegna að setja á lágmarksloðnukvóta til þriggja ára í ljósi þess, að hér erum við eiginlega bara með tæplega hálfa loðnuvertíð síðustu þrjú árin. Mig langar til að svara því sérstaklega. Tökum síðustu 2 árin. Árið 2020 er engin loðna veidd. Hafró fann ekki nægilegt magn til þess að hægt væri að leyfa veiðar og lauk rannsóknum sínum eftir því sem ég veit best um miðjan mars 2020. En merkilegt nokk, um miðjan apríl sama ár fyllast allir firðir af loðnu fyrir norðan land og ekki bara það, heldur rak töluvert af loðnu á land í Færeyjum. Varðandi þessa loðnu fyrir norðan, þá man ég ekki betur en að fiskifræðingar hafi einhvern tímann látið hafa eftir sér að ef hlýnunin héldi áfram, þá gæti hugsanlega komið sá tími að loðnan gengi ekki sinn vanalega hring. Loðnuvertíðin 2021. Um mánaðarmótin jan/febr. gáfu fiskifræðingar það út, að ekki hefði mælst nægilega mikið af loðnu til þess að leyfa veiðar og útlitið væri ekki gott vegna þess að eina óvissan væri hvað mikið væri af loðnu undir ísröndinni fyrir norðan land. 6 dögum síðar finnst stór loðnutorfa fyrir austan land og skyndilega eru leyfðar veiðar, reyndar mjög litlar, en nokkrir skipstjórar hér í Eyjum orðuðu það við mig í mars mánuði að það væri ekki eins og loðnan gengi bara með landinu, heldur virtist hún á köflum koma upp úr köntunum. Veruleikinn er sá, að þó svo að ég hafi verið sjómaður hér í Vestmannaeyjum liðlega 35 ár, þá er ég enn að læra og ég er nú farinn að hallast að því að fiskurinn fari ekki eftir einhverri reglustiku, ekki frekar en sjórinn og þess vegna m.a. hef ég kallað eftir því að sjónarmið sjómannsins fái rödd á Alþingi íslendinga. Það er ekki síst vegna þessa sem ég er í framboði nú. Georg Eiður Arnarson, skipar 2. sæti Flokks fólksins í Suðurkjördæmi.

virðing

Virðing er það fyrsta sem mér dettur í hug þegar við tölum um fólkið okkar sem í dag er orðið fullorðið og lagði grunninn að því samfélagi sem við búum við í dag. Alveg frá því að ég steig mín fyrstu skerf sem trillusjómaður og horfði á og lærði, hvernig þeir eldri báru sig að og lærði bæði meðferð veiðarfæra og eins á miðin í kring um Vestmanneyjar, þá hef ég alltaf litið upp til manna sem kunnu þetta eins og lófan á sér. Margir eru farnir en lifa þó í minningunni. Oft verður mér hugsað til besta vinar míns, en sú saga er reyndar ekki alveg búin. En það er eitt að horfa af virðingu og aðdáun á þá sem á undan hafa gengið, hin hliðin er sú, sem því miður blasir við okkur í Íslensku samfélagi í dag og er ein af mörgum ástæðum fyrir því að ég ákvað að taka þátt í framboði með Flokki fólksins. Að undanförnu hef ég bæði heyrt og lesið af frásögnum hjá eldri borgurum sem lifa nánast á hungurmörkunum og þegar maður horfir á þessar hörmungar bætur, sem allt of margir þurfa að lifa á í dag, þá einfaldlega stendur mér ekki á sama. Fólk sem þarf að lifa kannski eitt á kannski rétt liðlega 200 þúsund krónum í landi þar sem þeir hæst launuðu greiða sér tugi milljóna í mánaðarlaun og maður eiginlega skilur ekki hvernig stendur á þessu. Að undanförnu hef ég líka heyrt í fólki, sem er við það að detta út af vinnumarkaði og kvíðir fyrir því að þurfa á lifa á strípuðum bótum og svo eru það aftur þeir, sem hafa kannski lungan af ævinni lifað sem öryrkjar og eiga kannski engin eða lítil lífeyrisréttindi. Einnig fólk sem kannski var út af t.d. uppeldi barna heimavinnandi, meðan fyrirvinnan var kannski úti á sjó og svo skyndilega fellur fyrirvinnan kannski frá og eftir situr húsmóðirin með aðeins rétt á 80% af lífeyrissjóðsgreiðslum fyrirvinnunnar og aðeins í 1,5 ár. Og hvað svo? Dæmt til sárrar fátæktar. En þessu ætlum við í Flokki fólksins að breyta þannig að makinn erfi full lífeyrisréttindi þess sem fellur frá. En svo er aftur öll þessi elli- og hjúkrunarheimili þar sem, í sumum tilvikum, launin eru svo lág að aðeins fæst erlent vinnuafl sem jafnvel, í sumum tilvikum, skilur ekki orð í íslensku og íbúarnir eiga því mjög erfitt stundum að tala við, eða gera sig skiljanlega um hvað ami að. Að maður tali nú ekki um þetta svokallaða dagpeninga fyrirkomulag, sem er fyrir mér alveg óskiljanlegt. Nú á ég aðeins liðlega 3 ár í sextugt og ég neita því ekki að ég er aðeins farinn að kvíða því að verða fullorðinn. En þannig á það ekki að vera. Það er ekkert svo slæmt að ekki sé hægt að bæta það. Höfum það öll í huga, að sem betur fer verðum við flest öll einhvern tímann fullorðin og það eina, sem við þurfum að gera til þess að tryggja afkomu okkar á fullorðinsárum er að setja x við F. Georg Eiður Arnarson, situr í 2. sæti Flokks fólksins í suðurkjördæmi.

Hvernig getum við bætt Íslenskan sjávarútveg

 Ég hef sótt sjóinn frá unga aldri og hef sterkar skoðanir á því sem betur má fara í íslenskum sjávarútvegi. Hér fara á eftir nokkur atriði sem mér eru hugleikin: Gefum handfæraveiðar frjálsar Handfæraveiðar verði gefnar frjálsar með þeim takmörkunum sem eru í svokölluðu strandveiðikerfi í dag. Þó með þeirri viðbót að stefnt sé á að hægt verði að stunda handfæraveiðar allt árið. Til þess að tryggja að hægt verði að lengja kerfið strax næsta vor, verði hinum mjög svo umdeilda byggðakvóta bætt inn í handfærakerfið með það að markmiði að lengja kerfið strax upp í 6 mánuði, frá apríl til og með september. Frjálsar handfæraveiðar eru besta aðferðin til þess að hjálpa hinum dreifðu byggðum. Hins vegar hefur stór hluti af þessum mjög svo umdeilda byggðakvóta verið notaður af sumum byggðalögum sem fengið hafa byggðakvóta til þess að leigja frá sér. Sumir spyrja sig hvort ekki sé miklu eðlilegra að senda þeim byggðum sem standa hvað verst einfaldlega ávísun í pósti. Köllum til óháða sérfræðinga Fengnir verði (erlendir eða innlendir) óháðir aðilar til að taka út aðferðarfræði og útreikninga Hafró við að reikna út stofnstærð fiskistofnana, enda er ekkert samræmi á milli loforða fiskifræðinga um aukinn fiskafla ef farið verði eftir þeirra tillögum og raunveruleikans. Samhliða því verði álaginu á Hafró létt með því að taka þær tegundir, sem komnar eru niður fyrir 20% í úthlutuðum aflaheimildum úr kvóta. Þá er miðað við hvað við vorum að veiða mikið magn af þessum tegundum fyrir kvótasetningu. Þar má nefna sem dæmi keilu, löngu, blálöngu, litla karfa, gulllax, hlýra, skötusel og lúðu. Einnig mætti skoða að leyfa frjálsar veiðar á ufsa, enda stór hluti ufsakvótans í dag notaður fyrst og fremst í tilfærslur. Gerum okkur ljóst að með þessu móti stuðlum við einnig að því að öll verðmæti úr sameiginlegri sjávarauðlind okkar komi að landi en glatist ekki. Fjárhagslegur aðskilnaður Komið verði á fjárhagslegum aðskilnaði milli rekstrar útgerðar og fiskvinnslu í landi. Sköpuð verði skilyrði til eðlilegrar verðmyndunnar á öllum óunnum fiski á markaði. Viðskiptahættir með fisk verði sem heilbrigðastir þar sem gegnsæi verði haft að leiðarljósi. Uppsjávarveiðar Einnig þarf að fara yfir samninga okkar við Norðmenn um loðnuveiðar. Spurning hvort ekki sé orðið tímabært, vegna óvissu um þessar veiðar ár eftir ár, að setja á t.d. lágmarksúthlutun til þriggja ára og tryggja þar með útgerðinni, vinnslunni og kaupendum ákveðið öryggi. Einnig er spurning vegna mikils meðafla í formi síldar í makrílveiðunum, hvort ekki sé rétt að síldin, sem er afar léleg, teljist aðeins til hálfs í kvóta? Lykilatriði er þó að þær veiðar, sem og aðrar, séu með verðmyndun sem er í samræmi við markaðsverð. Höfundur er hafnarvörður og trillukarl sem situr í 2. sæti Flokks fólksins í Suðurkjördæmi

Vestmannaeyjabær

Vestmannaeyjabær Fyrir mig hafa það verið algjör forréttindi að fá að búa á stað eins og hér á Heimaey. Ég hef fengið að upplifa nálægðina við náttúruna, bæði í eggjatöku og lundaveiði og svo á sjónum enda verið trillukarl í næstum 34 ár. Heimaey er svolítið dæmigerður staður á landsbyggðinni þar sem nándin er mikil og þar sem allir þekkja alla og samstaðan oft gríðarleg þegar á reynir. Þegar kemur hins vegar að hagsmunum okkar varðandi hvað eigi að vera í forgangi hjá Alþingismönnum okkar, þá greinir okkur töluvert á. Ég þekki t.d. hér í bæ ótrúlega margt mjög fátækt fólk, sérstaklega fólk sem er orðið fullorðið og er í sumum tilvikum búið að missa makann. Einnig er mikið af öryrkjum sem virkilega þurfa að hafa fyrir hlutunum, en sem betur fer ætlum við í Flokki fólksins að bæta verulega kjör þessara hópa. Brjótum múra – bætum þjónustu! En það er margt annað sem brennur á Eyjamönnum eins og t.d. samgöngumálin. Mörgum finnst súrt að þurfa að standa í biðröðum og borga síðan miklu hærri upphæð en aðrir Íslendingar fyrir að fara þessa vegalengd á milli lands og Eyja. Og svo er aftur hin hliðin. Af hverju erum við ennþá að borga hundruð milljóna fyrir að moka sandi úr Landeyjahöfn á hverju ári í stað þess að leysa vandamálið varanlega með göngum? Og hvers eiga þeir að gjalda, bæði einstaklingar og fjölskyldur, sem lagt hafa allt sitt undir við að skapa sér atvinnu hér í Eyjum? Hér á ég bæði við veitingarekstur og aðra afþreyingu fyrir ferðamenn sem þarf sumpart að loka nú þegar haustar þrátt fyrir að landið sé fullt af ferðamönnum? Og hvers vegna er ekki löngu búið að fjármagna þetta litla sem upp á vantar til þess að fá úr því skorið hvort göng séu raunhæfur kostur eða ekki? Eitt að því sem ég hef mikinn áhuga á er að skurðstofa sjúkrahússins okkar verði fullmönnuð. Þá þyrfti unga fólkið okkar ekki að flytjast í bæinn til þess að eignast börnin sín. Að sama skapi væru hér allar forsendur fyrir minni háttar aðgerðum og þannig mætti létta á allt of löngum biðlistum. Einnig vekur það furðu að bæjarfélög þurfi að standa í stappi við ríkið til þess að geta fengið það fjármagn sem þarf að fylgja rekstri á elliheimilum, ekki bara hér í Eyjum heldur víða annars staðar. Hvar hafa þeir verið, þessir þingmenn sem mæta núna rétt fyrir kosningar og lofa öllu fögru? Sjálfur hef ég verið mikill áhugamaður í fjölda ára um uppbyggingu á stórskipaviðlegukanti fyrir Eiðinu, verkefni sem ríkið verður klárlega að koma að og nokkuð sem ég mun klárlega fylgja eftir af krafti, fái ég tækifæri til þess. Settu X við F – fyrir þína framtíð! Georg Eiður Arnarson, hafnarvörður og trillukarl, situr í 2. sæti Flokks fólksins í Suðurkjördæmi

Tvær hliðar á sömu spillingu

 Sérhagsmunagæsla eða spilling á Íslandi snýst í grunninn um „tvo turna“; fjármálakerfið og sjávarútveg.   Að sjálfsögðu kemur fleira til og inn í sérhagsmunagæsluna fléttast gríðarlega margir, en þetta eru „turnarnir“ sem hafa sogað til sín hvað mestu af auðæfum þjóðarinnar hvað sem öðrum hagsmunaaðilum líður.   Hagsmunir þessara tveggja „spillingarturna“ eru samofnir og þó starfssemi þeirra sé ólík, þá eru þeir algjörlega háðir hvor öðrum og hvor um sig nærir hinn.   Stundum er erfitt að sjá hvort kemur á undan, eggið eða hænan og það á við í þessu tilfelli, en í einfaldri mynd má rekja hagsmunatengsl þessara aðila til kvótakerfisins og framsals á kvóta.   Það var með framsali á kvóta sem nokkrir Íslendingar eignuðust stjarnfræðilega mikla peninga, meiri en áður þekktist á Íslandi. Þeir lögðu þetta fé sitt inn í banka sem einnig aðstoðuðu þá við að koma þessu fjármagni á aflandsreikninga. Svo fóru þessir aðilar að taka lán út á óveiddan fisk og veðsettu hann í gríð og erg. Eins og alþjóð veit þá búa bankar til peninga með lánveitingum þannig að íslenskir bankar högnuðust gríðarlega á þessum óveidda fiski og lögðu í útrás til annarra landa með þetta (illa) fengna fé. Það var hagur beggja aðila að lána og fá lánað sem mest og áður en langt um leið var útgerðin veðsett upp í topp. Um leið urðu útgerðarmenn og kvótaframsalsmenn gríðarlega áhrifamiklir innan bankakerfisins og jafnvel stórir hluthafar í því.   Sérhagsmunirnir á Íslandi hafa í raun bara eitt andlit. Þetta andlit hefur tvær hliðar. Þegar litið er á prófílinn sést bara önnur hliðin. Þess vegna verðum við að horfa beint framan í spillinguna ef við viljum takast á við hana og stöðva.   Saga trillukarlsins Georgs Eiðs Arnarssonar Annað okkar sem þetta skrifum hefur skrifað fjölda greina um meðferð bankakerfisins á heimilum landsins þannig að um þá hlið spillingarinnar verður ekki fjallað í þessari grein.   Hitt þekkir af eigin raun hvernig báðir þessir turnar sameinuðust gegn trillukörlum og í raun svældu þá út úr greininni í sameiningu, um leið og þeir sölsuðu kvóta þeirra smátt og smátt undir sig.   Hér á eftir rekur þessi greinahöfundur viðskipti sin við banka vegna lífsviðurværis síns og hvernig hann varð að lokum að selja sinn litla kvóta frá sér. Síðan er til samanburðar rakið raunverulegt dæmi um útgerðarmenn sem nutu allt annarra kjara í bankanum og hafa hagnast gríðarlega. Í þeirri sögu kristallast hversu samofnir hagsmunir þessar tveggja turna eru og hvernig þeir vinna saman.   Saga Georgs er saga eins trillukarls en hundruð ef ekki þúsundir (fyrrverandi) trillukarla hafa svipaða sögu að segja.   Fyrri hluti: 2005 – 2016   Alveg frá því að ég byrjaði í útgerð 1987 hef ég, eins og aðrir trillukarlar, þurft að leita fyrirgreiðslu hjá bönkunum og lent í ýmsum hremmingum á þeim tíma.   Bankinn minn heitir Landsbankinn í dag en var þá Sparisjóður Vestmannaeyja og hér er rakin saga okkar samskipta síðan 2005.   Árið 2005 sótti ég um lán hjá Sparisjóðnum til að kaupa nýjan bát. Það hafði gengið mjög vel hjá mér og kominn var tími til að skipta út þeim litla bát sem ég átti þá fyrir stærri og öflugri.   Í samtali við þjónustufulltrúa lýsti ég áhuga mínum á þessu en um leið áhyggjum yfir því hversu háir vextir væru á Íslenskum lánum, en ég hafði einmitt farið illa út úr slíku láni örfáum árum áður.   Þessi þjónustufulltrúi sagði mér að það væri ekkert mál, hann skyldi redda mér láni í erlendum gjaldmiðlum. Ég hafði efasemdir og spurði hvað myndi gerast ef verðbólga færi af stað og hvort vextirnir á myntkörfulánum myndu þá ekki rjúka upp. Þjónustufulltrúinn gaf lítið fyrir þessar áhyggjur mínar og  fullvissaði mig um að það væri alveg sama hvað myndi gerast, vextirnir myntkörfuláninu yrðu aldrei hærri en á verðtryggðu láni og þar með beit ég á og kokgleypti.    Þremur árum síðar var vertíðin 2008 mjög góð hjá mér en það fóru samt að renna á mig tvær grímur varðandi lánið þegar ég fékk símtal frá þáverandi Sparisjóðsstjóra sem spurði mig hvort ég hefði ekki áhuga á að fara í alvöru útgerð og kaupa mér kvóta og hann skyldi fjármagna kaupin hjá mér.   Ég þakkaði fyrir gott boð en þar sem mér fannst þetta skrýtið ákvað ég sem betur fer að láta þetta eiga sig því allir vita hvað gerðist haustið 2008.    Síðan liðu nokkur ár og árið 2016 þurfti ég aftur að leita til bankans „míns“ sem núna hét „Nýi“ Landsbankinn.   Vertíðin 2016 var ofboðslega erfið. Bæði var erfitt að fá kvóta, verðið lágt og á þessum tímapunkti voru veiðigjöldin, sem þá nýlega höfðu verið færð yfir á leiguliða af ríkisstjórn Framsóknar og Sjálfstæðisflokks, virkilega farin að bíta og valda trillusjómönnum erfiðleikum.   Þann 23. maí þurfti ég að fara í aðgerð á mjöðm og því ljóst að ég gæti ekki unnið eða sótt sjóinn í einhverjar vikur með tilheyrandi tekjutapi.   Ég  vildi hafa vaðið fyrir neðan mig og áður en til kom óskaði ég eftir því við bankann að hann myndi annað hvort frysta mín lán á meðan ég væri að ná mér eða að ég fengi tímabundið lægri vexti á lánin mín svo ég gæti staðið í skilum með mitt.   Þessu var algjörlega hafnað af bankanum og mér tilkynnt að það eina sem mér stæði til boða væri yfirdráttarlán með hæstu vöxtum til að borga af láninu á meðan ég væri að ná mér.    Á þessum tímapunkti skuldaði ég liðlega 15 milljónir en skuldir mína jukust mjög vegna þessara afarkosta bankans og ég náði mér aldrei upp úr því. Þegar mér tókst loksins árið 2018 að selja þann litla kvóta sem ég átti fékk ég liðlega 26 milljónir en þá höfðu skuldir mínar hækkað úr 15 milljónum í 23, þannir að þegar bankinn var búinn að taka sitt stóðu eftir 3 milljónir sem ég fékk fyrir minn snúð. Að lokum hafði ég borgað „hagkvæma lánið“ frá 2005 nær fjórfalt til baka.   Svo það má með sanni segja að bankinn „minn“ hafi mergsogið mig inn að beini og hirt nær allan ágóðann af erfiði mínu.   Seinni hluti: 2020 – 2021   Þó að ég hefði neyðst til að selja kvótann minn og allt saman til að borga skuldirnar, þá ákvað ég samt að fá mér lítinn bát vorið 2019 og leigja kvóta eftir þörfum eins og ég hef alltaf gert en það var dýrt og óhagkvæmt, ekki síst vegna þess að ég var með tiltölulega lítinn bát.   Þannig að þrátt fyrir allt sem á undan var gengið ákvað ég nú sl. vetur að spyrja núverandi bankastjóra í spjalli á netinu um hvort ég, sem hafði gert upp allar mínar skuldir árið 2018 og var algjörlega skuldlaus, fengi ekki örugglega fyrirgreiðslu til að kaupa mér aðeins stærri bát?   Svarið var: „Þú getur fengið að hámarki 35% lán ef mér líst á bókhaldið hjá þér en ef þú þarft meira þá verður þú að veðsetja húsið þitt líka.“   Þetta var ekki spennandi kostur. Maður hættir ekki heimili sínu, svo nú er ég hættur í útgerð.   Vissulega verð ég alltaf trillukarl, því það er í blóðinu og ef ég ætti nóg af peningum væri meira en líklegt að ég myndi kaupa mér einhvern öflugan bát. En svo er ekki og í raun allt sem mælir gegn því fyrir mig að fara af stað aftur.      Sami banki – önnur meðferð   Framtíð trillukarla er ekki björt á Íslandi nema eitthvað mikið breytist. Kvótakerfið er þeim nógu erfitt en þegar enga fyrirgreiðslu er að fá, ekki einu sinni fyrir skuldlausa menn, er ekki von á góðu.   Á sama tíma og ég fæ enga fyrirgreiðslu, hvorki vegna veikinda né til að fjármagna betra atvinnutæki nema ég, skuldlaus maðurinn, leggi heimili mitt að veði, njóta aðrir velvildar sem nær út fyrir öll mörk.   Til samanburðar má skoða sögu einnar útgerðar.   Árið 2012 varð þessi útgerð gjaldþrota. Gjaldþrotið hljómaði upp á marga milljarða og næstum upp á krónu það sama og aflaheimildir útgerðarinnar voru á þeim tíma.   Það sem vakti sérstaka athygli mína strax árið 2012 var að Landsbankinn ákvað að afskrifa alla þessa skuld útgerðarinnar og ekki nóg með það, heldur fékk hún samt að halda öllum sínum aflaheimildum. Landsbankinn gekk þannig ekki að eignum hennar heldur hreinlega gaf útgerðinni upp, án allra eftirmála, margra milljarða skuld.   Í síðustu viku bárust svo fréttir af þessari útgerð vegna gríðarlegs hagnaðar hennar. Hagnaðurinn var svo mikill að bræðurnir sem eiga hana greiddu sjálfum sér nær 800 milljónir króna í arð, eða 400 milljónir á mann.   Á sínum tíma reyndi ég allt sem í mínu valdi stóð til að komast að því hvers vegna þessir aðilar fengu allar þessar skuldir afskrifaðar og hvernig þeir fóru að því.   Mér fannst þetta vægast sagt mjög undarlegt þegar haft er í huga að þessi sami banki og var svo rausnarlegur við þá, mjólkaði mig alveg inn að beini.   Ég spurðist m.a. fyrir um þetta í bankanum en engin fékk ég svörin. Eina skýringin sem ég fékk nokkru síðar var að þessir aðilar væru gall harðir sjálfstæðismenn, en það hef ég að sjálfsögðu aldei verið og því fór sem fór.     Ein hlið landlægrar spillingar: Fjármálakerfið með Sjávarútvegsfyrirtækjum   Greinilegt er að það er til nóg af peningum í bönkum og lífeyrissjóðum fyrir suma og ef menn eru í réttu klíkunni standa þeim allar dyr opnar og jafnvel lagður fyrir þá gullsleginn rauður dregill.   Þessar tvær ólíku sögur úr útgerðinni sem hér hafa verið raktar sýna fram á hreina og klára mismunun því menn sem tapa mörgum milljörðum geta hvorki talist „klárir viðskiptamenn“ né „góðir kúnnar“ bankans.   Hvorug þessara sagna er einsdæmi og þarna birtist útgerðin sem er önnur hliðin á þeirri landlægu spillingu sem við höfum búið svo lengi við að við teljum hana næstum náttúrulögmál.   Hin hlið landlægrar spillingar: Fjármálakerfið gegn heimilunum   Hin hliðin snýr að heimilunum. Varlega áætlað hafa 15.000 fjölskyldur misst heimili sín vegna bankahrunsins. Þær höfðu það sér til saka unnið að koma sér þaki yfir höfuðið þegar bankarnir kipptu undan þeim fótunum,fengu nýjar kennitölur og skuldirnar þeirra á gjafverði. Þessum fjölskyldum var engin miskunn sýnd og þær fengu ekkert afskrifað.   Til að bæta svo gráu ofan á kolsvart, þá eru fjölmargar þeirra enn þá eltar uppi af bönkunum í formi fjárnáma, sem oftast eru árangurslaus, því þessar fjölskyldur eiga ekkert. En EF þær skyldu nú eignast eitthvað, bíða bankarnir eins og gammar til að grípa það í sinn gráðuga og miskunnarlausa kjaft.   Árangurslaus fjárnám frá hruni eru nú 147.030 talsins, eða að meðaltali 11.310 á ári og um 45 á hverjum einasta virkum degi ársins.   Í mjög mörgum tilfellum telja bankamenn ekki nóg að hafa hirt heimilið og eru að ná í það sem „upp á vantar“ með fjárnámum sem oftast eru árangurslaus.   Vopnabræður: Sjávarútvegsfyrirtækin, fjármálafyrirtækin og Sjálfstæðisflokkurinn   Það er greinilega ekki sama Jón og séra Jón og það blasir við hverjum sem er, hversu brenglað og ljótt þetta „kerfi“ er og hvernig það hampar sumum á meðan það mergsýgur aðra.   Þegar sumir missa heimili sín án nokkurrar miskunnar og aðrir lífsviðurværið á meðan einhverjir „gulldrengir“ sem fengu afskrifaða milljarða fá í fyrsta lagi að halda öllu sínu og í öðru lagi að greiða sjálfum sér 800 milljónir í arð án þess að bankinn fetti fingur út í það, þá er eitthvað mikið að!   Fjölskyldurnar sem voru annað hvort að koma sér þaki yfir höfuðið eða skapa sér og fjölskyldu sinni lífsviðurværi og bankarnir hafa hundelt, hafa aldrei farið fram á afskriftir, en kannski látið sig dreyma um smá sanngirni.   En hvernig kemst maður í hóp „gulldrengjanna“?   Staðreyndin er sú að þegar sérhagsmunatengsl eru skoðuð á Íslandi eru nær alltaf sömu aðilarnir nálægir í einhverri mynd. Stundum bara einn þeirra, en stundum allir þrír. En í hvaða mynd sem það er, þá eru þetta alltaf sömu samnefnaranir: Fjármálafyrirtækin, sjávarútvegsfyrirtækin og Sjálfstæðisflokkurinn.   Auðvitað eru margháttuð tengsl þarna á bakvið en alltaf má sjá skugga þessara aðili í einhverri mynd á bakvið tjöldin. Því hvað eru milljarðar á milli vina og flokksfélaga? Eins skrítin og sú stærðfræði er, þá virðist bankinn auðveldlega geta séð af milljörðum til „sinna útvöldu“, á meðan hann getur hvorki sýnt sanngirni né sveigjanleika fólki sem kom sér þaki yfir höfuðið. „Rétta klíkan“ skiptir greinilega máli.   Það væri áhugavert ef verðir spillingarinnar og sérhagsmuna myndu byrja á að svara þessum spurningum:   Hvernig fara menn að því að fá allar skuldir afskrifaðar en halda eignunum? Hver er hinn raunverulegi hagnaður banka, sé tekið tillit til þess hve mikið þeir afskrifa? Er flokkskírteini í Sjálfstæðisflokknum eða tengsl við aðila innan hans, skilyrði til að fá afskrifaðar skuldir? Er eðlilegt að menn sem fá milljarða afskrifaða geti nokkrum árum síðar greitt sjálfum sér 800 milljónir í arð? Af hverju er ekki gert fjárnám hjá þessum mönnum eins og fjölmörgum sem misstu heimili sín eftir síðasta hrun?   Sjáfstæðisflokkurinn er stærsti sjórnmálaflokkur landsins. Þar hefur fjöldi fólks sameinast um sjálfstæðishugsjónina sem lítil sem engin merki eru um í flokknum eins og hann er í dag. Það er ekki einu sinni hægt að finna hana á heimasíðu flokksins.   Almennir flokksfélagar hafa sýnt Sjálfstæðisflokknum alveg ótrúlega tryggð, því það er augljóst að fæstir þeirra njóta góðs af einkavinavæðingarstefnu flokksins. Vonandi spyrja þeir sig í aðdraganda kosninganna, hvað þeir séu í raun og veru að styðja og af hverju.   Sækjum að spillingunni úr báðum áttum   Sérhagsmunirnir á Íslandi eiga sér í raun eitt andlit þó á því séu a.m.k. tvær hliðar. Það er ekki nóg að horfa á prófílinn og sjá bara aðra hliðina. Það eru ekki mörg sérhagsmunaöfl á Íslandi, í raun eru það bara eitt, en til hagræðingar hafa fulltrúar þeirra skipt með sér verkum.   Allt er þetta samt sama spillingin og til að takast á við hana þarf maður að minnsta kosti að þekkja þessar tvær hliðar hennar.   Við sem þetta skrifum höfum tekist á við sitthvora hlið spillingarinnar. Nú viljum við leggja saman krafta okkar í baráttu við hana og óskum eftir umboði kjósenda til að takast á við sérhagsmunagæsluna sem mergsýgur okkur öll, frá báðum hliðum í senn.   Settu X við F – fyrir þína framtíð!   ------------------------- Ásthildur Lóa Þórsdóttir formaður Hagsmunasamtaka heimilanna og oddviti Flokks fólksins í Suðurkjördæmi   Georg Eiður Arnarson, hafnarvörður og trillukarl situr í 2. sæti Flokks fólksins í Suðurkjördæmi