Lundasumarið 2011 (seinni hluti)

Ótrúlega margt búið að gerast undanfarnar vikur í lundamálum Eyjamanna, en ég er búinn að bíða með að skrifa þessa seinni grein í von um að hér sæjust einhverjar pysjur, en því miður virðist sú von ætla að bregðast, en er samt í samræmi við spá mína frá því í vor.

Ég ætla að byrja á því að þakka bæjarfulltrúanum Páli Scheving, fyrir frábært frumkvæði sitt en fyrir nokkru síðan var Páll staddur vestur á Dalfjalli í þessu gríðarlega lundaflugi sem var hér allan síðasta mánuð, ákvað hann að fara í veiðistað og háfa nokkra fugla til þess að sjá hvort að það væri ekki rétt að mikið væri af ung lunda og reyndist það vera sjö af hverjum tíu sem hann háfaði, en að sjálfsögðu sleppti Palli öllum lundunum. Þetta frumkvæði Páls var til þess að Erpur og félagar á Náttúrufræðistofu Suðurlands rumskuðu úr Þyrnirósar svefninum, fengu með sér tvo vana veiðimenn suður í Höfða, háfuðu ca. 100 fugla og komust að sömu niðurstöðu, eða að 70% lundans væri ungfugl. Viðbrögð þeirra við þessu voru hins vegar eitthvað það undarlegasta sem ég hef séð frá Erpi síðustu 4 árin, en allan þann tíma hefur Erpur ítrekað sagt að ef bæjarráð Vestmannaeyja leyfði lundaveiðar í háf, þá myndi aðeins veiðast fullorðinn lundi og því væri verið að minnka stofninn með því að leyfa slíkar veiðar (reyndar sagði yfirmaður Erps mér fyrir nokkru síðan að það væri stefna Náttúrufræðistofu Suðurlands að það ætti að banna allar lundaveiðar og ég held að ráðamenn hér ættu að hafa það í huga).

Nú, hins vegar, snýr Erpur algjörlega við blaðinu og segir að það sé ekkert að marka að það veiðist svona mikið af ungfugli, því það sé svo einfalt að ná ungfuglinum með háf. Þetta er að sjálfsögðu al rangt hjá Erpi, því að gegnum það liðlega 30 ár sem ég hef stundað lundaveiðar, þá hafa oft komið ár, þar sem mikið er af ungfugli og uppistaðan í veiðinni því ungfugl, en önnur ár hins vegar ekki og uppistaðan því oft graddi, en hafa verður í huga að lundastofninn í Vestmannaeyjum skipti nokkrum milljónum.

Varðandi ferðaþjónustuna, þá er það nú alþekkt að ferðaþjónustan í hvalaskoðunum hefur barist af mikilli hörku gegn hvalveiðum en þrátt fyrir að hér sé veiddur hvalur, þá er aukning á hverju ári í hvala skoðunum. Það neikvæðasta, hins vegar, sem ég hef séð í sumar úr ferðaþjónustu í Vestmannaeyjum, er viðtal við Sigmund á PH Víking, þar sem hann benti á það, að Íslenskur ferðamaður sem kom til Eyja hefði furðað sig yfir höfuð að sjá lunda í Vestmannaeyjum. Þarna er að verki hin svo afar neikæða umræða sem Erpur hefur komið að stað í fjölmiðlum um lundann og alveg örugglega ekki í samræmi við þá jákvæðu ímynd, sem við viljum sjá í umfjöllun um Vestmannaeyjar.

En hvers vegna er svona mikið af unglunda núna? Ég hef oft sagt frá því, að samkv. mínum útreikningum, þá var nýliðun í lundastofninum (pysjur) árið 2007 ca. 400 þús. pysjur, sem er ekki mikið miðað við að holufjöldinn í Vestmannaeyjum er talinn vera 1,5 millj. Erpur hefur ítrekað sagt að engar pysjur hafi komist á legg á síðustu árum, en í Fréttum í gær er grein eftir forstöðumann Náttúrufræðistofu Suðurlands, þar sem kemur fram að þeir hafi vitað það að það hefði eitthvað af pysjum komist á legg bæði 2008 og 2009 eða ca. 10% hvort ár, sem ætti það að vera svona ca. miðað við stofnstærðarmælingar Erps 70-150 þús. pysjur hvort ár og því hálf furðulegt, að þessir aðilar skuli ganga jafn langt í baráttu gegn lundaveiðum og þeir hafa gert. Sérstaklega ef tekið er tillit til þess að á síðasta ári ákvað bæjarráð að treysta veiðimönnum til þess að meta ástandið og leyfðu veiðar í 5 daga, en þessa daga sást lítið af fugli og voru því aðeins veiddir 123 lundar og því augljóst að veiðimenn voru ekkert að rembast og því sorglegt að skoðanir veiðimanna skyldu vera hundsaðar í ár. 

Að lokum nokkur atriði. Mér hefur verið bent á það að helsta rannsóknarsvæði Erps sé norðan megin í Höfðanum, en við sem lifum og hræfumst í náttúrinni allan ársins hring hér í Eyjum, sjáum mikinn mun á svæðum, eftir því hvort þau snúi í norður eða suður. 

Margir hafa spurt mig út í það, hvort ég telji það að Erpur muni svara minni fyrri grein, en ég hef enga trú á því, enda er hann búinn að viðurkenna það að hafa dreift kjaftasögum um Eyjamenn og hefur neitað að biðjast afsökunar. 

Tek það líka fram að ég hef rætt þessi mál við fuglafræðinga á Náttúrufræðistofu Íslands, en þar vilja menn sem minnst láta eftir sig hafa en eru mjög óhressir með þessi vinnubrögð Erps.

Að lokum: Hvers vegna svona mikið var af lunda núna í ágúst og töluvert af sílifugli sem bendir til þess að eitthvað af pysju hefur komist á legg þó ekki sjáist það í bænum (mér hefur reyndar verið bent á það, sem ég tel rétt, að eftir að Eiðið fór að byggjast upp jafn mikið og raun ber vitni, þá hafi lundinn hörfað undan). Varðandi lundann núna í ágúst, þá tók ég eftir því núna síðsumar að nánast ekkert sást af snurvoða bátum hér inni í fjöru, enda voru þeir allir búnir með kvóta sína í vor og spurning hvort að það hafi ekki orðið til þess að úr rættist hjá lundanum síð sumars. Reyndar eru þeir algjörlega ósammála mér sem eru á snurvoða veiðum í dag, en aftur á móti, gamlir sjómenn sem eru löngu hættir sjómennsku og hafa verið á snurvoða bátum algjörlega sammála mér, en að sjálfsögðu þarf að rannsaka þetta betur sem og áhrif makrílsins á æti lundans. 

Fyrir næsta ár legg ég því til að leyfðar verði veiðar í þessa 5 daga sem leyfðir voru í fyrra og síðan svona ca. ein helgi einhvern tímann í ágúst og þannig tekin sýni af því hvernig lundastofninn er að þróast og það sem þá yrði veitt aldursgreint, en enda þetta að venju með þessum orðum: Lundastofninn í Vestmannaeyjum skiptir milljónum og hann mun gera það löngu eftir minn síðasta dag.