Hann kom og lundaráðstefna á morgun

Þar sem að lundinn er að setjast upp í Heimaklett á þessari stundu, þá langar mig að óska öllum nær og fjær gleðilegs sumars.

Í Fréttum s.l. fimmtudag er viðtal, þar sem fuglafræðingurinn Erpur Snær lýsir því yfir, að hann mæli gegn því að lundi verði veiddur í sumar (þetta verður tekið fyrir á fundi á vegum Náttúrufræðistofnun Suðurlands í eyjum annað kvöld m.a. Ég veit ekki hvort ég nenni hreinlega að mæta, svo hér kemur mín sýn á þetta).

Ég ætla að byrja á árinu 1997 og 1998. Árið 1997 var mjög léleg veiði og mjög lítið um ungfugl, og þeir sem veiddu eitthvað af ráði það sumar, sérstaklega Ystaklettsmenn, létu hafa eftir sér, að þetta væri nú bara bölvaður graddi. Í framhaldi af þessu sumri komu fram nokkrar raddir, eins og vanalega, sem töldu að einhverjum yrði að kenna um. Gekk það svo langt, að um vorið 1998 komu fram bréf frá tveimur veiðifélögum (ég á afrit af þessum bréfum) þar sem því var lýst yfir, að það yrði að stöðva þessa óheiðarlegu veiðimenn, sem m.a. væru við veiðar í Miðkletti. Þáverandi formaður NFS, Ármann Höskuldsson, hlustaði í fyrstu ekkert á þessar raddir, enda ekkert nýtt að rígur sé á milli sumra veiðifélaga og merkilega oft sömu mennirnir sem fara þar fremst í flokki. Þetta hinsvegar breyttist þegar leið betur á vorið og þá sérstaklega eftir að hugmyndir komu upp um að fjölga íbúum Klettsvíkur. Keiko var á leiðinni og ákveðnir aðilar í eyjum ætluðu sér að græða einhvern helling á þessu ævintýri, þess vegna var drifið í því og birt auglýsing í bæjarblöðunum í sömu viku og veiðitíminn hófst og tilkynnt um að hér með væri búið að banna lundaveiðar í Miðkletti og hluta af Heimakletti næstu 5 árin. Við sem höfðum stundað veiðar á þessu svæði rákum í rogastans, því ástæðan sem gefin var upp var sú, að þarna hefðu verið á ferli einhverjir óheiðarlegir veiðimenn. Varðandi lundann, þá skipti þessi lokun í sjálfu sér engu máli, vegna þess að árið 1998 verður alltaf í minningunni eitt besta lundaveiði sumar í sögu eyjanna og m.a. var Vestmannaeyjametið í lundaveiði slegið, þar sem einn lundaveiðimaður í Ystakletti veiddi 1440 lunda á einum degi. Um haustið mættum við, félagarnir úr Miðkletti, á fund með Ármanni Höskuldssyni og kröfðum hann nánari útskýringa á þessu banni. Endaði þetta með því, að hann aflétti þessu banni, en með þeim skilyrðum að við reyndum að vera ekki fyrir og trufla ekki starfsfólkið í kringum Keiko. Ég hinsvegar, mun aldrei gleyma því, hvaða aðilar það voru sem beittu sér fyrir lokun Miðkletts, enda held ég að orð forsetans okkar hafi átt vel við þessa aðila, þar sem hann sagði eitt sinn á þingi:"Þetta eru menn með skítlegt eðli."

Í máli Erps kemur fram, að nýliðun s.l. þrjú árin í lundastofninum sé nánast engin. Ég var að skoða veiðidagbókina mína, og svona voru síðustu þrjú árin. Árið 2005 byrjaði veiðin mjög illa, lítið var af ungfugli og í raun var nánast sáralítil veiði allan veiðitímann. Það var í raun og veru ekki fyrr en um miðjan ágúst, í lok veiðitímans, sem að skyndilega öll fjöll fylltust af lunda og gripu mörg veiðifélög til þess ráðs að veiða út ágúst. Þetta var mjög undarlegt sumar og einnig var mjög sérkennilegt, hvernig pysjan skilaði sér, því að framan af ágúst sást nánast engin lundapysja, en svo skyndilega, vikan í kringum mánaðamótin ágúst-september, þá rigndi niður lundapysju á örfáum dögum og taldi ég t.d. liðlega tvö hundruð pysjur bara í höfninni. Þetta fór svolítið framhjá mörgum, enda skólarnir byrjaðir. Pysjan var það vel haldin, að hún var fljót að koma sér í burtu.

2006 var versta árið í þessari skorpu. Reyndar var veiðin upp og ofan, en að jafnaði frekar léleg, en það sem menn höfðu mestar áhyggjur af var, að þetta árið brást pysjan nánast alveg. Eftir þetta sumar komu enn einu sinni upp raddir um, að nú yrði að grípa inn í, annaðhvort að stöðva veiðar alveg, eða fara eftir hugmyndum frá Erpi Snæ, sem þá var að hefja störf í eyjum 2007, um að veiða fyrst og fremst í soðið.

2007. Ekki voru öll veiðifélögin til í þetta og tóku Ystaklettsmenn af skarið og hófu veiðar strax 1. júlí. Ég hafði fyrirfram ekki tekið neina sérstaka ákvörðun um að veiða s.l. sumar, en að miða við 30 ára veiðireynslu mína, þá sagði ég þetta:"það var mjög léleg veið síðustu tvö árin. Nýliðun var nánast engin 2006 en vegna þess, hversu léleg veiðin hafði verið, þá væru töluverðar líkur á því, að mjög mikið af lunda kæmi, og hefði ég því ákveðið að hefja veiðar þegar og ef ég væri orðinn sannfærður um, að það væri óhætt". Fór ég í mína fyrstu veiðiferð 6. júlí. Varðandi lundann sem kom s.l. sumar, þá langar mig að vitna í orð stórgreifans, Sigurgeirs ljósmyndara úr Álsey, sem sagði þetta."Ég hef aldrei nokkurn tímann séð jafn mikinn lunda í Álsey og í sumar." Margir aðrir sögðu sambærilegt úr hinum og þessum eyjum og hef ég því leyft mér að segja það, að þarna hafi ég haft algjörlega rétt fyrir mér. Þegar líða tók á Ágúst s.l. fóru menn að ókyrrast, því lítið sást af pysju. Ég sagði hinsvegar mönnum að anda rólega, því ég hafði orðið var við töluvert mikið af æti í sjónum í kringum eyjar og mikið af sílisfugl í sumum fjöllunum og spáði ég því, að þar yrði kannski ekki mjög mikið af pysju, en það yrði töluvert en hún yrði seinni en vanalega og jafnvel ekki fyrr en í byrjun september. Þetta gekk eftir og skilst mér að á Sædýrasafninu hafi verið vigtaðar ca. 2000 pysjur og hef ég því leyft mér að reikna það út, að bæjarpysjan sé sennilega innan við 1/2 prósent af öllum pysjum sem komast á legg frá Vestmannaeyjum og nýliðun á árinu 2007 sé því c.a. 300.000 pysjur. Á móti voru aðeins veiddir á milli 30 og 40.000 lundar s.l. sumar, svo það sér það hver heilvita maður að lundastofninn er ekki í hættu, og alt tal um að banna veiðar í sumar, á einhverjum hæpnum forsendum, er ekki mjög trúverðugt.

Fyrir nokkrum árum síðan kom Páll Marvin úr setrinu á máli við mig og bað mig um að hjálpa sér, við að koma af stað verkefni, sem hann kallaði pysjueftirlitið. Meiningin var að telja og vigta lundapysjur og svo framvegis. Sagði ég við Palla:" Mér er alveg sama, þó að þú rannsakir lundapysjurnar, en ég ætla ekki að hjálpa þér við þetta, vegna þess að samkvæmt reynslu minni, þá þýðir þetta fyrst og fremst það, að þið munið reyna að fara að hafa áhrif á veiðarnar og jafnvel stjórna þeim að einhverju leiti, svipað og gert hefur verið með fiskinn í sjónum og ekki ósennilegt að það yrði með einhverjum sambærilegum hörmungum og við höfum séð með þorskinn. Eini munurinn er sá, að við sjáum ekki þorskinn, en við sjáum lundann." Ég heimsótti þá á setrinu í júlí í fyrra og voru þeir þá þegar byrjaðir að tala um að varpið væri algjörlega misheppnað, enginn sílisfugl hefði sést og þegar ég benti þeim á að kíkja út um gluggann á Heimaklett, sem var nánast þakinn af lunda, þá missti einn fuglafræðingurinn út úr sér:"Eru þetta ekki bara einhverjir flækingar frá öðrum löndum?" Ekki mjög trúverðugt.

Ég ætla að enda þetta með þessu: Það hefur stundum verið sagt við mig, að sem veiðimaður, þá sé ég hlutdrægur og vilji bara veiða, alveg sama hvað. Þessu er ég ekki sammála, en bendi á það að varðandi hagsmuni, þá hefur það marg komið fram m.a. á ráðstefnu um lundann s.l. vor, þá viðurkenna sumir fuglafræðingar það, að þegar alt er í lagi, þá fást engir peningar til að rannsaka, en þegar menn mála skrattann á vegginn, þá sé ekkert mál að fá peninga í nánast hvað sem er. Að lokum ætla ég að vitna í orð Ævars Petersens, forstöðumann Náttúrufræðistofnun Íslands, sem sagði þetta á síðasta ári:"Náttúrulegar sveiflur hafa alltaf orðið reglulega í öllum stofnum. Það góða hinsvegar við lundann er það, að stofninn er svo gríðarlega sterkur að hann þolir vel nokkur mögur ár." Ég tek undir þetta, en vill hinsvegar taka það líka fram, að á þessari stundu veit ég ekki, hvernig þetta sumar verður og er algjörlega ósammála hugmyndum frá Erpi Snæ, en tel að miðað við reynslu síðustu þriggja ára, að rétt væri að skoða það að hefja veiðar ekki fyrr en 11. júlí, vegna þess, hversu seint pysjan hefur verið að skila sér síðustu ár. Þetta er rökrétt eins og staðan er í dag. 

Athugasemdir

[Pétur Steingríms. (IP-tala skráð) 19.4.2008 kl. 22:14]

Sæll Georg.

Mikil er greinin þín hér að ofan. Nú þegar búið er að auglýsa málþingið um lundann svona vel og greinilegt er að allir lundaveiðimenn hafa tekið eftir auglýsingunni þá trúi ég nú ekki öðru en þú og flest allir lundaveiðimenn mæti á sunnudagskvöldið.

Ég væri alveg til í að heyra þig lesa þessa grein sem þú hefur skrifað hér á bloggsíðuna þína, því ekki eru allir lundaveiðimenn sem hafa aðgang að henni.  Svo hefur þú líka svo svakalega sterka skoðun á öllu þessu máli (alla vega hér á bloggsíðunni þinni) að þú verður líka að koma því frá þér á málþinginu. Menn vilja örugglega ræða þessi mál saman og því er nauðsynlegt að fá sem flestar skoðanir og best væri nú að allir lundaveiðimenn í Vestmannaeyjum kæmu á þingið. Það má alveg búast við því að það verði hiti í mönnum. Láttu sjá þig og taktu þátt í umræðunum

Sjáumst á þinginu í Akógest.

Kveðja.

Pétur Steingríms.

[Guðrún Jóna Gunnarsdóttir, 19.4.2008 kl. 22:48]

Góður pistill og málefnalegur.

Mér sýnist stefna í mikið hitamál hjá ykkur.

[Þórarinn Sigurðsson (IP-tala skráð) 20.4.2008 kl. 13:38]

Sæll vertu Georg...Ég var að lesa þennan góða pistil frá þér sem er mjög áhugaverður,og flest af því sem þú segir þar,er ég sammála þér um.Eitt er víst að eg er enginn vísindamaður um Lundann,en ég hefi gutlað við fjalla og veiðimensku,síðan Jón Óli Ystaklettsmaður kom mér á bragðið kringum 1958-60,og hefi ég upplifað bæði skin og skúri í þessu áhugamáli mínu.Ég er sammála þér að höfnin hefur verið okkar besti mælikvarði á nýliðun í lundastofninum,eftir því sem fleirri pysjur eru á höfninni þeim mun  hefur varpið þá hepnast.Varðandi ástand lundans síðustu 3 ár,og þar hefur höfnin engu logið um þá nýliðun sem hefur átt sér stað í stofninum, segja mér veiðibækur í okkar eyju(Elliðaey) að eitthvað er bogið í kerfinu,vegna þess að við höfum(því miður)veitt allt of stóran hlut í byggðinni fyrir ofan veiðikofann (í Barðinu) í stað þess að taka okkar veiði á brúnastöðum,sem er normið í Elliðaey,þessvegna segi ég:Látum lundann njóta vafans og göngum um þessa paradís okkar með virðingu,pössum okkur á því að lenda ekki í sömu krísu og frændur okka færeyingar....

[Þórarinn Sigurðsson (IP-tala skráð) 20.4.2008 kl. 13:56]

Sæll aftur,plássið sem er á athugasemdum var ekki nóg þannig að ég ætla að klára..Þess vegna verðum við veiðiflélagarnir í samvinnu við vísindin,að finna á þessu vandamáli, lausn sem er,okkur og Lundanum til framdráttar um ókomna framtíð.Kv til þín félagi og takk fyrir góð skrif þs

[Þorsteinn Briem, 20.4.2008 kl. 18:09]

Gleðilegt sumar, Georg minn Eiður! Og ég vona að þú hafi það fínt!

[Þórarinn Sigurðsson (IP-tala skráð) 20.4.2008 kl. 19:01]

Sæll aftur ,en til að reyna að finna lausn á þessu vandamáli þá er það tillaga mín að við hefjum veiðar seina t.d um miðjan  júlí, veiðum bara  einhver stk..fyrir okkur, ekki til sölu reynum að höfða til siðferðis veiðifélaga okkar hvað veitt er,og látum reyna á hvort við séum traustsins verðir kv þs

[Georg Eiður Arnarson, 20.4.2008 kl. 19:19]

Sæll Þórarinn , í mínum huga er þetta einfalt , lundin í eyjum skiptir miljónum og ég hef það mikla trú á honum að ég tel að löngu eftir okkar dag muni Lundin koma á vorin til eyja í miljóna tali . kannski er ég of mikið að bera lundann saman við fiskistofnana en þar held ég einmitt að inngrip frá svokölluðum sérfræðingum hafi einmitt gert meiri skaða heldur en gott en um það má sjálfsagt deila líka . kv .

[Georg Eiður Arnarson, 20.4.2008 kl. 19:26]

Sæll aftur , það má vel skoða það að stytta veiðitímann meira , en þetta tal um 100 Lunda á mann ég held að það muni aldrei ganga , ég vill þá miklu frekar ( ef ástæða væri til ) banna veiðar alfarið , ég held því hinsvegar fram að sennilega sé Lundastofninn á eyjum í sögulegu hámarki . kv .

[þorvaldur Hermannsson, 20.4.2008 kl. 19:42]

Sæll Goggi,Það á að banna allar Lundaveiðar í 10 ár.Ég hef alldrei skili þessa áráttu að vilja allt þetta þetta dráp.kv

[Þórarinn Sigurðsson (IP-tala skráð) 20.4.2008 kl. 19:45]

Goggi hver sem niðurstaðan er og verður þá verðum við að vera einhuga um hana..Allavega nenni ég ekki að slást við félaga mína um það hvort við "snúum úr" 10 eða 15 meira en í venjulegu árferði kv þs

[Beggi (IP-tala skráð) 21.4.2008 kl. 20:25]

Sæll Georg.

 Svona í alvöru, Eigum við að láta hagsmunaðila ráða þessum hlutum? Þú verður að fyrirgefa, en mér finnst munstur vera að myndast hérna. Fiskifræðingar vita ekkert um fiska, náttúru og vistfræðimenntaðir menn hafa ekkert vit á lunda, og að síðustu að þá hafa menntaðir menn hjá siglingamálastofnun ekkert vit á hafnarmannvirkjagerð. Það er greinilegt að ég þarf að fara að hætta að hlusta á lækninn minn hann veit líklegast ekkert hvað hann er að gera. Veit einhver um góðann sjómann sem gæti kíkt á fæðingablett sem ég er með neðarlega á leggnum, langar að vera svona "on the safe side" Svo veit ég að flugskólanum vantar nokkra flugkennara, eru einhverjir Sjómenn á lausu?

 Kommon pípol! látiði nú af þessari vitleysu það eru ekki allir að reyna að knésetja okkur eða ganga frá vestmannaeyjum dauðum.....

[Georg Eiður Arnarson, 21.4.2008 kl. 21:05]

Sæll Beggi , ein spurning á þig "hverjir hafa mestu hagsmuna að gæta varðandi Lundann ? Veiðimaðurinn sem stundar veiðar einn mánuð á ári eða vísindamaðurinn sem stundar rannsóknir allt árið og veit að til þess að auðvelda sér að fá fé í verkefnið er einfaldast að mála skrattann á veggin ?

Varðandi Bakkafjöru þá tel ég að þetta snúist ekki lengur um samgöngur heldur pólitík . kv .

[Guðrún Þóra Hjaltadóttir, 21.4.2008 kl. 23:53]

Takk fyrir þennan fróðleik Georg. ég er sammála þessu með Bakkafjöru þetta snýst um pólitík alls ekki kost þess að hafa Bakkafjöru.

[Beggi (IP-tala skráð) 22.4.2008 kl. 12:27]

Ok þú ert semsagt búinn að kynna þér það ýtarlega, að ef þeir sem hafa verið að rannsaka lundastofnin mundu segja að það væri nóg af lunda að þá hefðu þeir ekkert að gera?? Ég bara vissi ekki að eina vinna vist og náttúrufræðinga sérist um að rannsaka hvort það væri nóg í stofnum til að veiða úr þeim. Ég hélt að þeir væru að rannsaka svo miklu miklu meira. Það er náttúrulega alveg rétt hjá þér að eina sem við höfum við lunda að gera er að veiða hann. En þeir verða víst að eiga salt í grautin þessi rannsóknargrey, því það hlítur að taka á að hafa lýgi og ýkjur að starfi....

[Georg Eiður Arnarson, 22.4.2008 kl. 12:45]

Sæll Beggi , í Apríl í fyrra sagði einn fuglafræðingurinn þetta "eitt stærsta vandamálið hjá okkur er að þegar allt er í lagi þá er bara mjög erfitt að fá styrki , en þegar allt er að fara til fjandans þá er hægt að fá næga peninga til rannsókna " . kv .